Projelerin planlamasında birçok yöntem kullanılmaktadır. İşin ne zaman başlayacağı, ne zaman biteceği, ne kadar süreceği ve nelerin olacağına dair birçok verinin yer aldığı yöntemler ve diyagramlar ile projeler desteklenir. Planlamanın ana unsurunu oluşturan bu yöntemlerden bir tanesi, bildiğiniz üzere PERT idi. Ancak PERT’in ortaya çıkan belirsizlik durumlarında yetersiz olduğunu düşünürsek, onu destekleyecek yöntemlere ihtiyaç duyulabilir.
CPM (Kritik Yol Yöntemi) tam da bu belirsizliklere için ihtiyaç duyulan yöntemdir. Modern planlamalarda PERT’in eksikliklerini CPM ile gidermek mümkündür. CPM ile birleştirilen PERT, daha güçlü sonuçlar almaya yardımcı olur.
CPM’in tanımını yapmak gerekirse; “Bir projenin planlama ve denetimi için tüm geçerli bilgileri tek bir planda toplayarak onun tamamlanması için gereken işlemlerin sıra ve süreleri ile aralarındaki ilişkileri gösteren bir yönetim aracıdır. (yöntemidir.) Proje sonunun ağ diyagramındaki en kısa süresini belirleyen –en uzun- işlem dizisidir.” 1
CPM (Kritik Yol Yöntemi) ilk olarak 1956 yılında DuPont şirketi tarafından geliştirilmiştir. İnşaat sektöründe ve mühendislik alanlarında genellikle CPM yöntemi kullanılmaktaydı. CPM ile planlanan bir projenin tamamlanabilmesi içinse bazı adımların bilinmesi gereklidir. Bunlar;
-
Projenin iş akışı yapısı, böylece projenin her aşaması belirlenir,
-
İşlem süreleriyle ilgili tahminler,
-
Faaliyetler arasındaki mantıksal ilişkiler,
Proje yönetiminde kullanılan en yaygın ağ analiz yöntemi CPM’dir. Basit olması ve hesaplamaların sadece temel aritmetik gerektirmesi sebebiyle tercih edilmiştir. CPM’in otomatik hale getirilmesi için geliştirilen yazılımlar ve programlar mevcuttur.
CPM’deki temel süreç, önceki faaliyetler bitinceye kadar bir diğerine başlayamayacağınızdır. Basit bir ifadeyle A işindeki aksama B işinin gerçekleşmesini geciktirecektir. Bu işlerin sırayla tamamlanması gerekmektedir. Birbiriyle bağımlı olan bu işler birbirini etkilerler. CPM yöntemi, bu beklenmedik gecikmeleri saptamak ve belirsizlikler için çözüm üretmek için geliştirilmiştir.
CPM (Kritik Yol Yöntemi) ile İlgili Bazı Tanımlar
Eylem (Activity): Projenin tamamlanabilmesi için temelin tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi, çelik tedariği gibi sözleşmeler yapmak veya somut sütunlar oluşturmak gerekir. Bu eylemler için zaman ve maliyet gerekir.
Şekil 1
Olay (Event): Başlangıç ve bitiş noktalarını gösteren eylemlerdir.
Ağ (Network): Faaliyetlerin ilişkilerini temsil eden bir diyagram ile projeyi tamamlayabilirsiniz. Ağ ya bir ok diyagramı ya da öncelik diyagramıdır.
Şekil 2
Süre (Duration – D): Eylemi (işi) gerçekleştirmek için gereken tahmini süredir. Faaliyete atanan tüm kaynaklar belirtilmelidir.
Erken Başlangıç (Early Start – ES): İşin başlayacağı en erken başlangıç süresini ifade eder. İş, en erken bu tarihte başlayabilir.
Erken Bitiş (Early Finish – EF): İşin bitebileceği en geç bitiş süresini ifade eder. İş, en erken bu tarihte bitebilir.
EF = ES + D
Son Bitiş (Last Finish – LF): Bir iş en geç son bitiş tarihinde (LF) bitebilir. Bu tarihten daha geç bitemez.
Son Başlangıç (Last Start – LS): Bir iş(eylem) en geç bu tarihte (LS) bitebilir. Bu tarihten daha geç başlayamaz.
Toplam Bolluk (Total Float – TF): Bir işin gecikme olmadan geçebileceği süreyi ifade eder. Projenin tamamlanma ne kadar ertenebileceğini belirten süredir.
TF = LETj-EETi-D ile formülize edilebilir. Alt simge olan i, önceki olayı ve alt simge j ise aşağıdaki olayı temsil eder.
Serbest Bolluk (Free Float – FF): Bir işin herhangi bir gecikme olmadan bitiminin ardından hemen diğer işin takip edilmesinin arasında geçen süredir. Başlama zamanının ne kadar ertelenebileceğini ifade eder.
CPM konusunda Desteğe İhtiyacınız
olursa yardım için buradayız
CPM’in gerçekleştirilebileceği ve uygulanabileceği birçok aracı program bulunur. Microsoft’un geliştirmiş olduğu MS Project uygulaması veya Oracle'ın Primavera P6 uygulaması çeşitli örneklerdir. CPM yöntemi gelişmiş bir iş programı yöntemidir. Daha sade bir şekilde planlama yapmak için başka bir seçenek olarak Bulut Tabanlı Şantiye Yönetim yazılımları kullanılabilir. Şantiye yönetim yazılımlarıyla da bu hesaplamaları yapmak ve iş bitiş-başlangıç sürelerini takip etmek mümkündür.
İş Programı oluştururken yapılan en büyük hatalardan biri de İş Planlamasını bilmeden sadece aktivitelere bakarak iş programı hazırlamaktır. Oysa ki iş programı detay programlama olduğu için öncelikle Ana İşleyiş Planı oluşturmak, yapılacak işin stratejik ve/veya ana akış planını gerçekleştirmek gerektiğini unutmayın.
Bu konu ilginizi çekti ve kendinizi daha fazla geliştirmek isterseniz İş Programı Yönetimi Eğitimimiz ilginizi çekebilir.
Kaynaklar
- http://www.serki.com/index.php?bolumsec=terimler&id=or97ra
- Şekil 1: METU CE 332 LECTURE NOTES
- Şekil 2: METU CE 332 LECTURE NOTES
