Eberhard’a göre ‘kriz’, örgütlerin temel amaçlarını tehdit eden, örgüt bütünlüğünü tehlikeye sokan, kaynağının belirsizliği ve kısıtlı karar alma süresi nedeniyle örgüt üyeleri arasında gerilim ve şaşkınlık yaratan bir durum olarak tanımlanmaktadır.
Kriz yönetimi nedir? Yaşanan kriz durumları için önlem alma ve uyum mekanizmalarının yetersiz hâle gelmesi, kriz yönetimini daha zor bir hâle getirecektir. Tüm bu sürece müdahale etme işlemine kriz yönetimi denir. Kriz esnasında yaşanan belirsizliklerin fırsatlara çevrilmesi önemlidir. Özellikle önceden bu konuda aldığınız eğitimlerin faydasını görebilirsiniz. Tehlikelerden korunmak için de öngörüler ve tahminler, faydalı olacaktır. Krizde satınalma yönetimi, işletmelerinizin maliyetlerini kontrol altına almak ve işletmenizin uğrayacağı zararları azaltabilmeniz için oldukça önemli bir konudur.
Krizde Başarılı Bir Satınalma Yönetimi Örneği
Krizde satınalma yönetimi konusunda şüphesiz en başarılı örneklerden biri de Petkim tarafında yaşananlardır. 2008 global krizinde birçok şirket ekonomik krizin etkisindeydi. Fiyatlar hızla düşüyordu ve stok ve üretim süreçlerinde ise hala yüksek maliyetler söz konusuydu. Yüksek maliyetli girdiler ve düşük fiyatlı satışlar, birçok şirketin bu krizden çıkamayıp batmasına sebep olmuştur. Petkim ise öngörülere dayalı stratejiler izleyerek bu süreci sağ salim bir şekilde atlatmıştır. Yüksek maliyetli ürünleri, hızlı fiyat düşüşlerinin ardından en az zararla elden çıkaran firma, hammadde girişlerini durdurma kararı almıştır. Siparişleri iptal etmiş ve fabrikaların kapasite kullanımlarını düşürmüştür. Önce satış, sonra üretim stratejisi izlenmiştir. Yani, eldeki yüksek maliyetli ürünler azaltılmış ve daha sonra ise satışa odaklanılmıştır. Firmanın yüksek maliyetli siparişler almaya devam etmesi, 2008 ekonomik krizinden kurtulmasını engelleyebilirdi. Ancak uygulanan başarılı bir satın alma stratejisi, şirketin işini kolaylaştırmıştır. Kuşkusuz şirketin bu yöndeki öngörüleri ve yerinde tahminleri de kriz döneminin atlatılmasında etkili olmuştur.
Kriz dönemini atlatabilmek için öngörülebilirlik ve doğru tahminler, riskleri en aza indirgemeye yardımcı olur. Bazen stokları minimize etmek de bu sürecin atlatılmasında faydalı olabilir.
Krizde Başarılı Satınalma Yönetimi İçin Stratejiler
Değişen döviz kurları, satınalmacılar için ufak panik dalgaları yaratmış olsa da bu süreçte soğukkanlı olmak ve panik yapmamak en önemli şeylerden biri olacaktır. Ticaret savaşlarının da krizi körüklediği düşünüldüğünde, fiyatlama mekanizmasındaki çöküşler kaçınılmaz hâle geliyor. Hammaddelere getirilen kotalar, ek gümrük vergileri şirketler için zorlayıcı sonuçlar doğuruyor. Küresel sorunlar ve sektörel belirsizlikler ise işin tuzu biberi oluyor.
-İşletmeler, krizde satın alma yönetimi için stoklarını iyi bir şekilde kontrol etmelidir. Esnek üretim faaliyetlerinin önüne geçilmeli ve gereksiz stokların finansal maliyet yaratması engellenmelidir.
-Dinamik satın alma planlarına yönelmeli ve üretim planları iyi bir şekilde yapılmalıdır.
-Satın alma süreci için tek bir tedarikçiden fiyat almak yerine, en az 3 tedarikçiden fiyat alınmalıdır.
-Tedarikçi havuzu genişletilmeli ve tedarikçiler arası rekabetin arttırılması sağlanmalıdır.
-Tedarikçilerle olan ilişkiler iyileştirilmeli ve tedarikçilerin geliştirilmesi sağlanmalıdır. Gelişime açık olmayan ve kendini geliştirmeye yanaşmayan tedarikçilerle olan ilişkiler sonlandırılmalıdır.
-Döviz kurlarında ve piyasada meydana gelen dalgalanmaların kontrolü için tahminler ve öngörüler ortaya konulmalıdır. Bu öngörüler ve tahminler için manuel işlemler yerine otomatik sistemler kurulmalıdır.
Tüm verileri tek noktada ve tek ekranda görebileceğiniz YoneTeam, ekibinizin gözden kaçırdığı hataları saptar ve oluşabilecek zararları engellemenize yardımcı olur. Her senaryoya hazırlıklı olmanız için projeniz için harcadığınız bütçeyi takip eden bu yazılım, tedbirlerinizi önceden almanızı sağlar. Kurlardaki değişiklik, emtia bağımlılığı ve dış faktörlerin bir çarpan olarak ele alınmasını sağlayan YoneTeam, öngörülebilirlik sağlar. Aradaki farkları kıyaslar ve pivot noktaların belirlenmesine yardımcı olur. Tedarikçilerle olan ilişkilerinizi takip edebilir ve geçmiş verilere göz atarak tedarikçilerinizle ilgili analizlerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Krizde satınalma yönetimini sizin için kolaylaştırır.
** https://www.capital.com.tr/yonetim/basari-oykuleri/unutulmaz-kriz-yonetimi-415903 (Petkim örneği için bilgi edinilen kaynak)
